ΠΙΣΘΕΤΑΙΡΟΣ — Τὰ δὲ δίκαι’ ἐστὶν ταδί·
Et voici les choses justes (ce qui est juste);
provided you agree to one equitable condition,
- δίκαι adj, δίκαιος
- ἐστίν 3. sg. prés. εἰμί sum
- ταδί pron. nom. m. pl. ὅδε celui-ci, ceci, ce, cette
τὸ σκῆπτρον ἡμῖν τοῖσιν ὄρνισιν πάλιν τὸν Δί’ ἀποδοῦναι·
c’est-à-dire que Zeus rende de nouveau le sceptre à nous les oiseaux.
namely, [1600] that Zeus yield his scepter to the birds.
- σκῆπτρον acc. sg. σκῆπτρον n. staff
- ἡμῖν pron. dat. m. 1. pl. ἐγώ I at least, for my part, indeed, for myself
- τοῖσιν art. dat. m. pl. ὁ the following
- ὄρνισιν dat. pl. ὄρνις m. ara,
- δί acc. sg. Ζεύς m. dyaús
- πάλιν adv. πάλιν back, backwards
- ἀποδοῦναι aor. inf. ἀποδίδωμι abandonner, vendre
κἂν διαλλαττώμεθα ἐπὶ τοῖσδε, τοὺς πρέσβεις ἐπ’ ἄριστον καλῶ.
et si nous réconcilions à ces conditions-ci, j’invite les ambassadeurs au déjeuner.
If only this is agreed to, I invite the ambassadors to dinner.
- κἄν adv. aussi, même, précisément, /καὶ+ἄν, même
- διαλλαττώμεθα 1. pl. prés. subj. m.p. διαλλάσσω interchange,
- ἐπί prép. ἐπί [+gén.] sur, dans, vers, du côté de, parmi [+dat.] sur, contre, au pouvoir de, d’après, pendant [+acc.] sur, vers
- τοῖσδε pron. dat. n. pl. ὅδε celui-ci, ceci, ce, cette
- πρέσβεις acc. pl. πρέσβις f. ambassador,
- ἄριστον acc. sg. ἄριστον n. morning meal, breakfast,
- καλῶ 1. sg. prés. καλέω call, summon
- καλῶ 1. sg. fut. καλέω call, summon
ΗΡΑΚΛΗΣ — Ἐμοὶ μὲν ἀπόχρη ταῦτα καὶ ψηφίζομαι.
Ces choses me suffiraient et je vote pour.
Heracles — That’s good enough for me. I vote for peace.
- ἐμοί pron. dat. m. 1. sg. ἐγώ I at least, for my part, indeed, for myself
- ἀπόχρη 3. sg. impf. ἀποχράω suffice, be sufficient, be enough
- ταῦτα adj. nom. n. pl. οὗτος this
- ψηφίζομαι 1. sg. prés. m.p. ψηφίζω count, reckon,
ΠΟΣΕΙΔΩΝ — Τί, ὦ κακόδαιμον;
Quoi, ô malheureux ?
Poseidon — You wretch!
- τί pron. nom. n. sg. τίς qui?, lequel?, laquelle
- κακόδαιμον adj. voc. n. sg. κακοδαίμων possessed by an evil genius
Ἠλίθιος καὶ γάστρις εἶ.
Tu es stupide et gourmand.
you are nothing but a fool and a glutton.
- ἠλίθιος adj. nom. m. sg. ἠλίθιος idle, vain
- γάστρις nom. sg. γάστρις f. pot-bellied
- εἶ 2. sg. prés. εἰμί sum
Ἀποστερεῖς τὸν πατέρα τῆς τυραννίδος;
Depouilles-tu ton père de sa souveraineté ?
[1605] Do you want to dethrone your own father?- ἀποστερεῖς 2. sg. prés. ἀποστερέω rob, despoil, defraud
- πατέρα acc. sg. πατήρ m. pitṛ[snull ]u
- τυραννίδος gén. sg. τυραννίς f. monarchy, sovereignty,
ΠΙ. — Ἄληθες; Οὐ γὰρ μεῖζον ὑμεῖς οἱ θεοὶ ἰσχύσετ’, ἢν ὄρνιθες ἄρξωσιν κάτω;
Vraiment ? Car est-ce que vous les dieux n’aurez-vous pas plus de pouvoir, si les oiseaux gouvernent en bas ?
Pisthetaerus — What an error. Why, the gods will be much more powerful if the birds govern the earth.
- ἄληθες adv. ἀληθής unconcealed
- οὐ adv. non, ne pas
- γάρ conj. car, en effet
- μεῖζον adj. acc. n. sg. compar. μέγας big
- ὑμεῖς pron. nom. 2. pl. σύ thou
- θεοί nom. pl. θεός m. God, the Deity
- ἰσχύσετ᾽ 3. sg. fut. moy. ἰσχύω to be strong
- ἤν conj. ἐάν if haply, if
- ὄρνιθες nom. pl. ὄρνις m. ara,
- ἄρξωσιν 3. pl. aor. subj. ἄρχω to be first,
- κάτω adv. κάτω downwards
Νῦν μέν γ’ ὑπὸ ταῖς νεφέλαισιν ἐγκεκρυμμένοι κύψαντες ἐπιορκοῦσιν ὑμᾶς οἱ βροτοί·
Maintenant bien sur les mortels font des parjures contre vous en étant cachés sou les nuages, courbés la tête.
At present the mortals are hidden beneath the clouds, escape your observation, and commit perjury in your name;
- νῦν adv. maintenant, désormais, à l’instant
- μέν particle. d’une part, en vérité
- γ᾽ particle. γε at least, at any rate
- ὑπό prép. ὑπό úpa
- νεφέλαισιν dat. pl. νεφέλη f. cloud, mass of clouds
- ἐγκεκρυμμένοι part. nom. m. pl. parf. m.p. ἐγκρύπτω hide
- κύψαντες part. nom. m. pl. aor. κύπτω bend forward, stoop
- ἐπιορκοῦσιν 3. pl. prés. ἐπιορκέω swear falsely, forswear oneself
- ὑμᾶς pron. acc. 2. pl. σύ thou
- βροτοί nom. pl. βροτός m. mortal man
ἐὰν δὲ τοὺς ὄρνις ἔχητε συμμάχους, ὅταν ὀμνύῃ τις τὸν κόρακα καὶ τὸν Δία, ὁ κόραξ παρελθὼν τοὐπιορκοῦντος λάθρᾳ προσπτόμενος ἐκκόψει τὸν ὀφθαλμὸν θενών.
Au contraire si vous avez les oiseaux comme alliés, chaque fois que quelqu’un jurerait par le corbeau et par Zeus, le corbeau s’approchant du parjure en cachette et ayant volé ver lui crèvera et frappera (en frappant) les yeux (pl.) (de son bec).
[1610] but if you had the birds for your allies, and a man, after having sworn by the crow and Zeus, should fail to keep his oath, the crow would dive down upon him unawares and pluck out his eye.- ἐάν conj. si +subj.
- δέ particle. d’autre part, s’oppose à μέν
- ὄρνις acc. pl. ὄρνις m. ara,
- ἔχητε 2. pl. prés. subj. ἔχω (1) avoir, posséder (2) (+adv. -ως) être (3) (+inf.) pouvoir
- συμμάχους adj. acc. m. pl. σύμμαχος fighting along with, leagued
- ὅταν conj. ὅταν whenever
- ὀμνύῃ 3. sg. prés. subj. ὄμνυμι swear,
- τις pron. nom. m. sg. τις anyone, anything
- κόρακα acc. sg. κόραξ m. raven, Corvus corax
- δία acc. sg. Ζεύς m. dyaús
- κόραξ nom. sg. κόραξ m. raven, Corvus corax
- παρελθών part. nom. m. sg. aor. παρέρχομαι ibo
- τοὐπιορκοῦντος part. gén. m. sg. prés. ἐπιορκέω swear falsely, forswear oneself
- λάθρᾳ adv. λάθρῃ secretly, by stealth
- προσπτόμενος part. nom. m. sg. aor. moy. προσπέτομαι fly to
- ἐκκόψει 3. sg. fut. ἐκκόπτω cut out, knock out,
- ὀφθαλμόν acc. sg. ὀφθαλμός m. eye
- θενών part. nom. m. sg. fut. θείνω strike
ΠΟ. — Νὴ τὸν Ποσειδῶ ταῦτά γέ τοι καλῶς λέγεις.
Par Poséidon, du moins, vraiment tu dis ces affaires à la manière belle.
Poseidon — Well thought of, by Poseidon!
- νή prép. νή
- ποσειδῶ acc. sg. Ποσειδῶν m. Poseidon
- ταῦτα adj. acc. n. pl. οὗτος this
- γέ particle. γε at least, at any rate
- τοι particle. τοι let me tell you, mark you, look you
- καλῶς adv. καλός beautiful
- λέγεις 2. sg. prés. λέγω to say, speak
ΗΡ. — Κἀμοὶ δοκεῖ.
Cela semble bon à moi aussi.
Heracles — [1615] My notion too.
- κἀμοί pron. dat. m. 1. sg. ἐγώ I at least, for my part, indeed, for myself
- δοκεῖ 3. sg. prés. δοκέω (1) sembler (2) avoir la réputation de
ΠΙ. — Τί δαὶ σὺ φῄς;
Qu’est-ce que tu dis donc ?
Pisthetaerus — To Triballus. And you, what’s your opinion?
- τί pron. acc. n. sg. τίς qui?, lequel?, laquelle
- δαί particle. δαί what? how?
- σύ pron. nom. 2. sg. σύ thou
- φῄς 2. sg. prés. φημί Spir. Prooem., Eratosth.Prooem.
ΤΡΙΒΑΛΛΟΣ — Να Βαισατρευ.
na baisatreu.
Triballus — Nabasatreu.
- βαισατρευ
ΗΡ. — Ὁρᾷς, ἐπαινεῖ χοὖτος.
Tu vois, celui-la aussi approve.
Pisthetaerus — D’you see? he also approves.
- ὁρᾷς 2. sg. prés. subj. ὁράω Inscr. destombeaux des rois
- ἐπαινεῖ 3. sg. prés. ἐπαινέω approve, applaud, commend,
- χοὖτος adj. nom. m. sg. οὗτος this
ΠΙ. — Ἕτερόν νυν ἔτι ἀκούσαθ’ ὅσον ὑμᾶς ἀγαθὸν ποήσομεν.
Écoutez donc encore une autre chose combien de quel grand bien nous vous ferons.
But listen, here is another thing in which we can serve you.
- ποήσομεν = ποιήσομεν fut.
- ἕτερον adj. acc. n. sg. ἕτερος D Mort.
- νυν adv.
- ἔτι adv. encore, de plus, désormais
- ἀκούσαθ᾽ -τε 2. pl. aor. imper. ἀκούω entendre, écouter
- ὅσον adj. acc. n. sg. ὅσος pron. réf. combien, autant que
- ὑμᾶς pron. acc. 2. pl. σύ thou
- ἀγαθόν adj. acc. n. sg. ἀγαθός good:
Ἐάν τις ἀνθρώπων ἱερεῖόν τῳ θεῶν εὐξάμενοι εἶτα διασοφίζηται λέγων·
Si quelqu’un parmi les hommes ayant promis avec prière un sacrifice à quelqu’un parmi les dieux ensuite fais des sophismes en disant
If a man vows to offer a sacrifice to some god, and then procrastinates,
- ἐάν conj. si +subj.
- τις pron. nom. m. sg. τις any one, any thing
- ἀνθρώπων gén. pl. ἄνθρωπος m. man,
- ἱερεῖον acc. sg. ἱερεῖον n. victim, animal for sacrifice
- θεῶν gén. pl. θεός m. God, the Deity
- εὐξάμενοι part. nom. m. pl. aor. moy. εὔχομαι pray
- εἶτα adv. εἶτα then, next,
- διασοφίζηται 3. sg. prés. subj. m.p. διασοφίζομαι quibble like a sophist,
- λέγων part. nom. m. sg. prés. λέγω to say, speak
“Μενετοὶ θεοί”, καὶ μἀποδιδῷ μισητίᾳ, ἀναπράξομεν καὶ ταῦτα.
« les dieux sont patients », et il ne l’offre pas par l’avarice, nous aussi réclamerons aussi ces choses-là.
[1620] pretending that the gods can wait, and thus does not keep his word, we shall punish his stinginess.- μενετοί adj. nom. m. pl. μενετός inclined to wait, patient
- θεοί nom. pl. θεός m. God, the Deity
- μἀποδιδῷ = μή + ἀποδιδῷ 3. sg. prés. subj. ἀποδίδωμι abandonner, vendre
- μισητίᾳ dat. sg. μισητία f. lust, lewdness
- ἀναπράξομεν 1. pl. fut. ἀναπράσσω exact, levy
- ταῦτα adj. acc. n. pl. οὗτος this
ΠΟ. — Φέρ’ ἴδω τῷ τρόπῳ;
Donc eh bien voyons (que je voie) de quelle manière ?
Poseidon — Ah! and how?
- φέρ᾽ 2. sg. prés. imper. φέρω fero,
- ἴδω 1. sg. aor. subj. εἶδον to see
- τρόπῳ dat. sg. τρόπος m. a turn, direction, course, way
ΠΙ. — Ὅταν διαριθμῶν ἀργυρίδιον τύχῃ ἅνθρωπος οὗτος, ἢ καθῆται λούμενος, καταπτόμενος ἰκτῖνος ἁρπάσας λάθρᾳ προβάτοιν δυοῖν τιμὴν ἀνοίσει τῷ θεῷ.
Lorsque cet homme se trouvera en train de compter son argent, ou il reste assis en bas en se baignant, un milan en volant vers le bas en ayant saisis en cachette le prix des deux moutons rapportera vers le haut au dieu.
Pisthetaerus — While he is counting his money or is in the bath, a kite will relieve him, before he knows it, either in coin or in clothes, [1625] of the value of a couple of sheep, and carry it to the god.
- ὅταν conj. ὅταν whenever
- διαριθμῶν part. nom. m. sg. prés. διαριθμέω reckon up one by one, enumerate,
- ἀργυρίδιον acc. sg. ἀργυρίδιον n.
- τύχῃ 3. sg. aor. subj. τυγχάνω être par hasard
- ἅνθρωπος nom. sg. ἄνθρωπος m. man,
- οὗτος adj. nom. m. sg. οὗτος this
- καθῆται 3. sg. prés. subj. moy. κάθημαι to be seated, sit
- λούμενος part. nom. m. sg. prés. m.p. λούω l[acaron]vo
- καταπτόμενος part. nom. m. sg. aor. moy. καταπέτομαι fly down
- ἰκτῖνος nom. sg. ἰκτῖνος m. a kite
- ἁρπάσας part. nom. m. sg. aor. ἁρπάζω snatch away, carry off,
- λάθρᾳ adv. λάθρῃ secretly, by stealth
- προβάτοιν gén. du. πρόβατον n. cattle,
- δυοῖν num. gén. n. du. δύο Acut.(Sp.
- τιμήν acc. sg. τιμή f. worship, esteem, honour
- ἀνοίσει 3. sg. fut. ἀναφέρω bring, carry up,
- θεῷ dat. sg. θεός m. God, the Deity
ΗΡ. — Τὸ σκῆπτρον ἀποδοῦναι πάλιν ψηφίζομαι τούτοις ἐγώ.
Quant à moi, je vote pour leur remettre de nouveau le sceptre à eux (les oiseaux).
Heracles — I vote for restoring them the scepter.
- ψηφίζομαι vote
- σκῆπτρον acc. sg. σκῆπτρον n. staff
- ἀποδοῦναι aor. inf. ἀποδίδωμι abandonner, vendre
- πάλιν adv. πάλιν back, backwards
ΠΟ. — Καὶ τὸν Τριβαλλόν νυν ἐροῦ.
Et demande au dieu tribal donc.
Poseidon — Ask Triballus.
- τριβαλλόν
- τόν art. acc. m. sg. ὁ the following
- νυν adv.
- ἐροῦ 2. sg. aor. imper. m.p. ἐρέω ask, inquire,
ΗΡ. — Ὁ Τριβαλλός, οἰμώζειν δοκεῖ σοι;
Toi dieu tribal, il te semble bon à te lamenter ?
Heracles — Hi! Triballus, do you want a thrashing?
- οἰμώζειν -ω se lamenter
ΤΡ. — Σαυ νακα βακταρι κρουσα.
sau naca bactari crousa
Triballus — Sure, bashum head withum stick.
- (τρ en.) (τρ fr.) (— en.) (— fr.) (σαυ en.) (σαυ fr.) (νακα en.) (νακα fr.) (βακταρι en.) (βακταρι fr.) (κρουσα en.) (κρουσα fr.)
ΗΡ. — Φησί μ’ εὖ λέγειν πάνυ.
Il dit que je parle tout à fait bien.
Heracles — He says, “Right willingly.”
- φησί 3. sg. prés. φημί Spir. Prooem., Eratosth.Prooem.
- εὖ adv. εὖ well
- λέγειν prés. inf. λέγω to say, speak
- πάνυ adv. πάνυ altogether
ΠΟ. — Εἴ τοι δοκεῖ σφῷν ταῦτα, κἀμοὶ συνδοκεῖ.
Si certainement ces choses-ci semblent bon à vous deux, elles semblent à moi aussi.
Poseidon — [1630] If that be the opinion of both of you, why, I consent too.
- εἴ conj. εἰ si
- τοι particle. τοι let me tell you, mark you, look you
- δοκεῖ 3. sg. prés. δοκέω (1) sembler (2) avoir la réputation de
- σφῷν pron. dat. 2. du. σύ thou
- ταῦτα adj. nom. n. pl. οὗτος this
- κἀμοί pron. dat. m. 1. sg. ἐγώ I at least, for my part, indeed, for myself
- συνδοκεῖ 3. sg. prés. συνδοκέω seem to one as to another, seem good also
Οὗτος, δοκεῖ δρᾶν ταῦτα τοῦ σκήπτρου πέρι.
Toi, il nous semble bon de faire ces affaires au sujet du sceptre
- οὗτος adj. voc. m. sg. οὗτος this
- δοκεῖ 3. sg. prés. δοκέω (1) sembler (2) avoir la réputation de
- δρᾶν prés. inf. δράω
- ταῦτα adj. acc. n. pl. οὗτος this
- σκήπτρου gén. sg. σκῆπτρον n. staff
- πέρι prép. περί round about, all round
- Heracles
Very well! we accord you the scepter.Pisthetaerus
Ah! I was nearly forgetting another condition. I will leave Here to Zeus, but only if the young Basileia [1635] is given me in marriage.Poseidon
Then you don’t want peace. Let us withdraw.Pisthetaerus
It matters mighty little to me. Cook, look to the gravy.Heracles
What an odd fellow this Poseidon is! Where are you off to? Are we going to war about a woman?Poseidon
[1640] What else is there to do?Heracles
What else? Why, conclude peace.Poseidon
Oh! you blockhead! do you always want to be fooled? Why, you are seeking your own downfall. If Zeus were to die, after having yielded them the sovereignty, you would be ruined, for you are the heir of [1645] all the wealth he will leave behind.
