Μῦς ἀρουραῖος καὶ μῦς ἀστικός.
Le rat des champs et le rat des villes
- μῦς sg. m. nom. μῦς mouse
- ἀρουραῖος adj. sg. m. nom. ἀρουραῖος of
- ἀστικός adj. sg. m. nom. ἀστικός of a city
Μῦς ἀρουραῖος τὸν ἐν οἴκῳ ἐφίλει.
Un rat des champs avait de l’amitié pour celui en maison.
- οἴκῳ sg. m. dat. οἶκος house,
- ἐφίλει 3. sg. impf. φιλέω love, regard with affection,
Ὁ δὲ τοῦ οἴκου κληθεὶς ὑπὸ τοῦ φίλου ἦλθεν εὐθέως δειπνήσων εἰς ἀρούρας.
Le rat de la maison invité par son ami, vint immédiatement pour dîner aux champs.
- οἴκου sg. m. gén. οἶκος house,
- κληθείς part. sg. aor. pass. m. nom. καλέω call, summon
- ὑπό prép. indecl. ὑπό úpa
- φίλου adj. sg. m. gén. φίλος loved, beloved, dear
- ἦλθεν 3. sg. aor. ἔρχομαι ibo
- εὐθέως adv. indecl. εὐθέως
- δειπνήσων part. sg. fut. m. nom. δειπνέω make a meal,
- εἰς prép. indecl. εἰς into
- ἀρούρας pl. f. acc. ἄρουρα a ro u ra i
Ὁ δὲ ἐσθίων κριθὰς καὶ σῖτον ἔφη·
En mangeant de l’orge et du blé, il (le rat des villes) dit :
- ἐσθίων part. sg. m. nom. ἐσθίω eat,
- κριθάς pl. f. acc. κριθή barleycorns, barley
- σῖτον sg. m. acc. σῖτος grain
- ἔφη 3. sg. impf. φημί Spir. Prooem., Eratosth.Prooem.
Γίνωσκε, φίλε, μυρμήκων ζῇς τὸν βίον·
« Mon ami, sache, tu vis la vie des fourmis,
- γίνωσκε 2. sg. imper. γιγνώσκω come to know, perceive
- φίλε adj. sg. m. voc. indecl. φίλος loved, beloved, dear
- μυρμήκων pl. m. gén. μύρμηξ ant
- ζῇς 2. sg. ζάω to live
- βίον sg. m. acc. βίος life
ἐπείπερ δ’ ἐμοὶ ἀγαθῶν ἐστι πλῆθος, ἐμοὶ σύνελθε καὶ ἀπολαύσεις πάντων.
Puisque quant à moi, l’abondance des bonnes choses est à moi, viens avec moi et tu jouiras de tous. »
- ἐπείπερ conj. indecl. ἐπεί after that, since, when,
- ἐμοί pron. 1. sg. m. dat. indecl. ἐγώ I at least, for my part, indeed, for myself
- ἀγαθῶν adj. pl. n. gén. ἀγαθός good:
- ἐστι 3. sg. εἰμί sum
- πλῆθος sg. n. nom. πλῆθος great number, multitude,
- σύνελθε 2. sg. aor. imper. συνέρχομαι ibo
- ἀπολαύσεις 2. sg. aor. subj. ἀπολαύω have enjoyment of
- πάντων adj. pl. n. gén. indecl. πᾶς all
Καὶ παραχρῆμα ἀπῄεσαν οἱ δύο.
Et aussitôt, ils partirent tous les deux.
- παραχρῆμα adv. indecl. παραχρῆμα on the spot, forthwith
- ἀπῄεσαν 3. pl. impf. ἄπειμι ibo
- δύο num. indecl. δύο Acut.(Sp.
Καὶ ὃς ὑπεδείκνυ ὄσπρια καὶ σῖτον, φοίνικας ἅμα, τυρόν, μέλι, ὁπώρας.
Et celui qui (lui) montra des légumineuses, du blé, des dattes en même temps, du fromage, du miel et des fruits murs.
- ὑπεδείκνυ 3. sg. impf. ὑποδείκνυμι show, indicate,
- ὄσπρια pl. n. acc. ὄσπριον pulse
- σῖτον sg. m. acc. σῖτος grain
- φοίνικας adj. pl. f. acc. φοινίκεος purple-red, crimson,
- φοίνικας sg. f. nom. φοινικάς
- ἅμα adv. indecl. ἅμα at once, at the same time,
- τυρόν sg. m. acc. τυρός cheese,
- μέλι sg. n. acc. μέλι honey
- ὀπώρας pl. f. acc. ὀπώρα the part of the year between the rising of Sirius and of Arcturus
Ὁ δ’ αὖ θαυμάζων αὐτὸν ηὐλόγει σφόδρα καὶ τὴν ἑαυτοῦ κατεμέμφετο τύχην.
L’autre, émerveillé de nouveau, le louait beaucoup et blâmait sa propre affaire.
- αὖ adv. indecl. αὖ again, anew, afresh, once more,
- θαυμάζων part. sg. m. nom. θαυμάζω wonder, marvel
- αὐτόν adj. sg. m. acc. αὐτός self
- ηὐλόγει 3. sg. impf. εὐλογέω speak well of, praise
- σφόδρα adv. indecl. σφόδρα very much, exceedingly
- τήν art. sg. f. acc. indecl. ὁ the following
- ἑαυτοῦ adj. sg. m. gén. ἑαυτοῦ Stadtrecht von Gortyn
- κατεμέμφετο 3. sg. impf. m.p. καταμέμφομαι find fault with
- τύχην sg. f. acc. τύχη act
Βουλομένων δὲ ἀπάρξασθαι ἐσθίειν, ᾔνοιξεν εὐθὺς ἄνθρωπός τις τὴν θύραν.
Mais voulant commencer à manger, soudain un homme ouvrit la porte.
- βουλομένων part. pl. m.p. m. gén. βούλομαι will, wish, be willing
- ἀπάρξασθαι aor. inf. moy. ἀπάρχομαι make a beginning,
- ἐσθίειν inf. ἐσθίω eat,
- ἤνοιξεν 3. sg. aor. ἀνοίγνυμι open,
- εὐθύς adj. sg. m. nom. εὐθύς straight, direct
- ἄνθρωπος sg. m. nom. ἄνθρωπος man,
- θύραν sg. f. acc. θύρα door
Φοβηθέντες δὲ οἱ δειλαῖοι τὸν κτύπον εἰσεπήδησαν οἱ μῦς εἰς τὰς ῥαγάδας.
Ayant pris de peur les deux malheureux rats bondirent concernant le bruit dans les fissures du mur.
- φοβηθέντες part. pl. aor. pass. m. nom. φοβέω put to flight,
- δείλαιοι adj. pl. m. nom. δείλαιος wretched, sorry, paltry,
- κτύπον sg. m. acc. κτύπος crash, bang, din
- εἰσεπήδησαν 3. pl. aor. εἰσπηδάω leap in,
- εἰσεπήδησαν 3. pl. impf. εἰσπηδάω leap in,
- μῦς pl. m. nom. μῦς mouse
- ῥαγάδας pl. f. acc. ῥαγάς fissure
Ὡς δὲ ἤθελον πάλιν ἰσχάδας ἆραι, ἧκεν ἕτερος τοῦ λαβεῖν τι τῶν ἔνδον.
Comme ils voulaient à nouveau prendre des figues sèches, un autre homme arriva pour prendre quelque chose à l’intérieur.
- ἤθελον 3. pl. impf. ἐθέλω to be willing
- πάλιν adv. indecl. πάλιν back, backwards
- ἰσχάδας pl. f. acc. ἰσχάς dried fig
- ἆραι aor. inf. αἴρω to take up, raise, lift up
- ἧκεν 3. sg. impf. ἥκω to have come, be present
- ἕτερος adj. sg. m. nom. ἕτερος D Mort.
- λαβεῖν aor. inf. λαμβάνω a
- ἔνδον adv. indecl. ἔνδον within
Οἱ δὲ καὶ πάλιν θεασάμενοι τοῦτον εἰσεπήδησαν κρυβέντες ἐπὶ τρώγλης.
Et les rats, l’ayant vu, bondirent à nouveau en s’étant cachés dans un trou.
- πάλιν adv. indecl. πάλιν back, backwards
- θεασάμενοι part. pl. aor. m.p. m. nom. θεάομαι gaze at, behold
- τοῦτον adj. sg. m. acc. indecl. οὗτος this
- εἰσεπήδησαν 3. pl. aor. εἰσπηδάω leap in,
- κρυβέντες part. aor. κρύπτω
- ἐπί prép. indecl. ἐπί on, upon with gen., dat., and acc.
- τρώγλης sg. f. gén. τρώγλη hole formed by gnawing,
Ὁ δ’ ἀρουραῖος ὀλιγωρῶν τῇ πείνῃ ἀνεστέναξε καὶ πρὸς τὸν ἄλλον ἔφη ·
Et le rat des champs, peu préoccupé, poussa un soupir par la faim et dit à l’autre :
- ἀρουραῖος adj. sg. m. nom. ἀρουραῖος of
- ὀλιγωρῶν part. sg. m. nom. ὀλιγωρέω esteem little
- πείνῃ sg. f. dat. πεῖνα hunger, famine
- ἀνεστέναξε 3. sg. aor. ἀναστενάζω didst
- πρός prép. indecl. πρός on the side of, in the direction of,
- ἄλλον adj. sg. m. acc. ἄλλος other, another
- ἔφη 3. sg. impf. φημί Spir. Prooem., Eratosth.Prooem.
Χαῖρε σύ, φίλε, κατεσθίων εἰς κόρον ἐπαπολαύων αὐτὰ μετ’ εὐφροσύνης καὶ τοῦ κινδύνου καὶ τοῦ πολλοῦ τοῦ φόβου ·
« Réjouis-toi, mon cher, de manger jusqu’à satiété et jouissant complètement de ces choses avec plaisir, mais aussi avec le danger et beaucoup de peur.
- χαῖρε 2. sg. imper. χαίρω rejoice, be glad,
- σύ pron. 2. sg. nom. indecl. σύ thou
- φίλε adj. sg. m. voc. indecl. φίλος loved, beloved, dear
- κατεσθίων part. sg. m. nom. κατεσθίω eat up, devour
- εἰς prép. indecl. εἰς into
- κόρον sg. m. acc. κόρος satiety, surfeit
- ἐπαπολαύων part. ἐπαπολαύω
- αὐτά adj. pl. n. acc. αὐτός self
- μετ᾽ prép. indecl. μετά mip
- εὐφροσύνης sg. f. gén. εὐφροσύνη mirth, merriment
- κινδύνου sg. m. gén. κίνδυνος danger, hazard, venture
- πολλοῦ adj. sg. m. gén. πολύς many,
- φόβου sg. m. gén. φόβος panic flight,
ἐγὼ δ’ ὁ τάλας κριθὴν καὶ σῖτον τρώγων ζήσω ἀφόβως μηδένα ὑποπτεύων.
Moi, malheur, je vivrai sans peur, rongeant de l’orge et du blé, en ne doutant personne. »
- ὁ pron. sg. n. voc. indecl. ὅς yas, yā, yad,
- τάλας adj. sg. m. nom. τάλας suffering, wretched
- κριθήν sg. f. acc. κριθή barleycorns, barley
- σῖτον sg. m. acc. σῖτος grain
- τρώγων part. sg. m. nom. τρώγω gnaw, nibble, munch,
- ζήσω 1. sg. fut. ζάω to live
- ἀφόβως adv. ἄφοβος without fear,
- μηδένα adj. sg. m. acc. indecl. μηδείς not one, not even one, nobody
- ὑποπτεύων part. sg. m. nom. ὑποπτεύω to be suspicious,
Ὁ μῦθος δηλοῖ ὅτι τὸ λιτῶς διάγειν καὶ ζῆν ἀταράχως ὑπὲρ τὸ τρυφᾶν ἐν φόβῳ μετ’ ὀδύνης.
La fable montre que se conduire avec frugalité et vivre sans trouble est supérieure à passer son temps voluptueusement dans la peur accompagné de douleur.
- μῦθος sg. m. nom. μῦθος word, speech
- δηλοῖ 3. sg. δηλόω to make visible
- λιτῶς adv. λιτός simple, inexpensive, frugal
- διάγειν inf. διάγω carry over
- ζῆν inf. ζάω to live
- ἀταράχως adv. ἀτάρακτος not disturbed, uniform,
- ὑπέρ prép. indecl. ὑπέρ upaári
- τρυφᾶν inf. τρυφάω live softly, luxuriously, fare sumptuously,
- φόβῳ sg. m. dat. φόβος panic flight,
- ὀδύνης sg. f. gén. ὀδύνη pain of body,
